BILDTSE BLUF: “Ik dacht: ibuprofen erin, waait wel over. Niet de beste tactiek”

Jonge Friezen trekken naar het Westen, terwijl steeds meer Randstedelingen naar het Noorden verhuizen. In Bildtse Bluf vertellen ze zelf er zelf over, deze keer over de Friese werkethos.

Hoi Anneke,

Bedankt, dat eerst, voor je mooie, openhartige brief uit het Westen! Met mijn vorige brief heb ik wel een onderwerp aangesneden, mijn hemel! Dat Friese Aigene.

Over de Friese taal wordt al jaren gedelibereerd, laat ik er dit nog van zeggen: ik vind het soms wel jammer dat Friezen zo met hun hakken in het zand gaan staan.

Hele artikelen in de krant, in mijn krant: volledig in het Fries en voor mij dus onleesbaar. Dat ik denk: wat moet ik met die krant? Die redacteuren motten mij kennelijk niet! Zo demonstratief met de rug naar anderen.

Het overkomt me soms ook dat ze me er nog duidelijker niet bij willen hebben. Vorige week nog kreeg ik dat gevoel, nota bene in m’n eigen huis. In verband met onderhoud waren er bij mij thuis twee mensen aan het werk. Zoiets gaat in Friesland volgens vaste stramienen, leerde ik al snel. We beginnen om halfacht met koffie, dan gaan we aan de slag en om halftien moet er weer koffie staan, zover prima.

Ik dacht: ik kom er gezellig even bij zitten. Maar dat bleek helemaal niet de bedoeling. De heren waren, in het Fries, met elkaar in gesprek. Zij keken daarbij ook enkel elkaar aan en ik werd bijna uitdrukkelijk genegeerd.

Ik vind zoiets tekenend, want zo heb ik al bij herhaling mogen ervaren in Friesland dat ik werd buitengesloten, niet met zoveel woorden, maar in de praktijk kwam het daar wel op neer. Ik wil mezelf beslist niet opdringen, Friezen zitten dan fijn bij elkaar, babbelen noflik Fries met elkaar, zijn daar volkomen tevreden over en lekker-onderons mee – en daar horen geen Hollanders bij. Dat gevoel. Dat zijn wel dezelfde types die het hardst schreeuwen om een Lelylijn-verbinding met het Westen en om andere projecten uit de Rampstad! Erbij willen horen en toch liever niet.

In mijn observatie ligt het heel subtiel: westerlingen die zijn getrouwd met een Friezin of een Fries, hebben er minder last van, kennelijk omdat hun betere helft ze altijd terzijde staat, of kan staan, om ze de weg te wijzen en ze omzichtig langs eventuele obstakels te loodsen op het hobbelige Friese integratiepad.

Ik probeer de dieper liggende gevoelens te snappen. Zijn Friezen angstig, dat nieuwkomers ze iets komen afpakken of zo? Respect, schrijf je mij, maar doe me een lol! Ik respecteer iedereen, zeker de Friezen. Anders waren we hier niet komen wonen, toch? Een minderwaardigheidscomplex kan het niet zijn, want Friezen kunnen in alle opzichten trots zijn op hun mooie Friesland. Maar nieuwkomers er bij betrekken, nou nee. Friezen hebben het goed, met elkaar.

Ik moet telkens denken aan Zuid-Frankrijk, waar ik ook geregeld vertoef in ons kleine vakantiehuisje, de laatste jaren vaker voor langere perioden. Fransen doen er opvallend hun best om andere Europese nationaliteiten te betrekken bij alles, bij voorbeeld ook bij het lokaal bestuur. Hoe vaak ze mij al niet hebben gevraagd voor hun gemeenteraad! In mijn geval kan dat niet, omdat ik niet naar Frankrijk ben verhuisd, maar ik ken in mijn Franse omgeving genoeg Nederlanders die in Frankrijk gingen wonen en prompt in het dorpsbestuur werden gekozen.

Verschillende Franse gemeenten hebben zelfs een, van oorsprong Nederlandse burgemeester! Zoiets zie ik in Friesland niet gebeuren, want Friezen mogen, net alle andere Nederlanders, hun burgemeesters niet kiezen, maar kiezen wel altijd voor elkaar en geven je als buitenstaander ook graag de indruk het altijd zeer goed met elkaar te kunnen vinden. Je mag als nieuwkomer blij zijn dat ze je hier tolereren.

Natuurlijk zijn er ook volop Friezen die daar anders over denken, er anders in staan. Maar dit is het overheersende gevoel: in zichzelf gekeerd en bemoei je er niet mee!

Weer moet ik denken aan Frankrijk. De burgemeester is ons vakantiedorp zei mij eens: integratie is niet dat een nieuwkomer z’n uiterste best doet om erbij te horen. Integratie is tweerichtingverkeer. Je kunt nog zoveel van een dorp, een stad of een regio houden. Maar als de mensen daar je niet het gevoel geven dat zij ook van jou houden, dan wordt ‘t nooit wat…

Prima kerel, onze Bernard. Monsieur le Maire is dol op onze kaas, op vakantie naar Frankrijk neem ik dus altijd wat Edammers mee!

Het zijn zomaar wat losse gedachten die door mijn hoofd waaien, mijn beste Friese Anneke. Bildtse Bluf is niet de heilige schrift, waar niks tegen ingebracht mag worden… hoewel, afgelopen weekeinde hoorde ik in Kollum alweer een nieuwe uitleg van bijbelse regels. Ik ben helemaal klaar voor jouw kijk op de dingen, sterker nog: ik kijk er weer naar uit.

Dikke groeten van je toegenegen,

Jos

Hoi Jos,

Kijk eens aan, nog een hele brief over het onderwerp Fryslân, Frysk en integratie! Dank voor je verdere overdenkingen. Ook hier weer voel ik het Fryske vuurtje in mijzelf aangewakkerd worden. Ik zal er in mijn volgende brief inhoudelijk op in gaan: deze week houd ik het wat korter dan normaal. Het was namelijk niet één van mijn beste weken: helaas viel ik ten prooi aan een fikse verkoudheid met een paar vervelende nachten.

Ik ben gelukkig niet vaak ziek, maar deze keer had ik het flink te pakken. Daar kwam bij dat mijn vakantie aanstaande is, en ik voorafgaand daaraan de komende weken nog flink wat werk moet verzetten om met een gerust hart de boel hier in het Haagse achter te laten. Dus ik dacht: ibuprofen erin, waait wel over. Gezond werkethos. Niet de beste tactiek, want daardoor blijf ik er gevoelsmatig langer mee zitten. Het thuisfront in Fryslân pruttelde overigens ook over deze tactiek toen ik ze digitaal sprak: hoezo had ik mijzelf niet ziek gemeld? Ironisch daarin is dat mijn heit het hardst pruttelde, terwijl hij in zijn werkende leven de laatste zou zijn die ‘de baas’, zijn werkgever, teleur zou willen stellen. Iets met zelfreflectie.

Maar goed, langzaam aan de beterende hand. Eufemistisch gezegd wel iets vaker dan normaal teruggevallen op thuisbezorgen in plaats van zelf boodschappen doen of koken. Scheelt wel, dat dat hier in de Randstad überhaupt een optie is. En dat ik daarin zelfs nog relatief gezonde keuzes kan maken en niet beperkt ben tot patat en pizza.

Je krijgt uiteraard weer de hertelike groetnis uit Den Haag, dit keer vanaf de bank,

Anneke