BILDTSE BLUF: “Friezen zijn niet zo van al die vreemde gerechten”
Jonge Friezen trekken naar het Westen, terwijl steeds meer Randstedelingen naar het Noorden verhuizen. In Bildtse Bluf vertellen ze zelf er zelf over, deze keer over de diepfriese eetgewoontes.
Hoi Anneke,
Wel bedankt weer voor je mooie brief vol interessante overpeinzingen.
Ik denk dat je gelijk hebt: de meeste Friezen houden niet zo van veranderingen, ze zijn van huis uit honkvast. Mensen voelen zich het best in hun vertrouwde omgeving, met anderen om zich heen die ze kennen, waarvan zij weten dat het vertrouwd volk is…
De uitdrukking ‘Wat de boer niet kent, dat lust hij niet’ is dikwijls ook letterlijk waar, heb ik in Friesland gemerkt.
Friezen zijn van de gestampte pot. De meeste noorderlingen eten aldoor hetzelfde: piepers, groente en een stukje vlees. Patat met appelmoes. Een loempia vinden ze al erg exotisch. Of ze halen nasi, soms ook bami: bij de Chinees, terwijl het toch heus Indische gerechten zijn: niks Chinees aan!
Maar dan de stad! Je ziet het ook in Leeuwarden, ofschoon ik daar hoogst zelden kom, omdat ik nog aan het afkicken ben van al die hoogbouw met schotelantennes, beveiligers in winkels en brutale schoffies op scooters. In de Friese hoofdstad heb je al diverse goede restaurants met een buitenlandse keuken, al jaren zijn er verscheidene Italianen natuurlijk, maar ook heb je er Turkse restaurants, er zit een Syriër en een Libanees, zelfs een Mexicaan! Maar komen daar ook diepfriezen?
In Oudebildtzijl eet je lekker op z’n Auks in het Graauwe Paard, Auke’s keuken staat alom bekend als traditioneel. Dat gaat er in Ouwe Syl nu eenmaal in als koek. Ook bij restaurant De Molen naast de Vrouwenbuurster graanmolen, tegen Alde Leie aan, kun je voortreffelijk eten, geen klagen dus.
Friezen zijn niet zo van al die vreemde gerechten. Een mooi stukje zalm vinden ze al heel bijzonder. Het restaurant Pranom in Stiens is een voortreffelijke Thai – ik weet dat zo zeker door mijn betere helft, die van Thaise origine is – maar de klanten beschouwen het restaurant toch een beetje als een veredelde Chinees, bestellen er ook op z’n Chinees: doe maar nummer 58!
Als ik in Friesland door de Lidl loop, denk ik dikwijls: wie kopen hier toch die uitheemse gerechten, die ze er dikwijls in de aanbieding hebben? Kennelijk is er stiekem toch wel een markt voor!
Over het algemeen zijn Friezen qua eten erg behoudend, hebben wij gemerkt. Ook op gebied van vis, terwijl Friesland een provincie is met grote vissershavens als Harlingen en Lauwersoog. Maar ze lusten hier alleen kibbeling, een zout harinkje misschien, af en toe een gestoomde makreel. Vrijwel nooit verse vis. Ik rijd er vaak speciaal voor naar Puur Zilt, elke donderdag en vrijdag open aan de haven van Harns: een prima adres voor echt vers zeebanket!
Dan verlang ik soms toch wel eens naar Scheveningen, naar Simonis en Roeleveld aan de haven – altijd open, altijd een giga-aanbod, dat gaat daar elke dag door. Dat mis ik wel in Friesland. De mooie Indische restaurants ook. Bogor in de Van Swietenstraat!
Ook de versmarkt aan de Herman Costerstraat! Zo leuk, al die nationaliteiten. Vertel mij eens hoe jij daar in staat: je kunt geen land bedenken of er is wel een restaurant van in Den Haag – en vaak heel goed ook! Wat dat betreft ligt de Randstad wel erg voor op het Noorden. Al zie ik ook hier ook steeds meer interesse voor uitheemse gerechten. Zo zit er een Thaise groente-kwekerij in Alde Leie, die steeds meer klanten trekt. Toch komen er weinig particulieren, voornamelijk Friese restaurants kopen er hun groenten: Thaise aubergines, kousenband, sweet basil, dat soort lekkers.
Friesland heeft, van alle provincies, misschien wel de grootste Thaise gemeenschap van Nederland! Wist jij dat? Hoe is dat zo gekomen? Ben erg benieuwd naar jouw ervaringen met dat enorme scala aan internationale eethuizen in Den Haag. Ga je er vaak uit eten?
Likkebaardend kijk ik uit naar je volgende brief, met weer veel hartelijks van
Jos
A goeie Jos,
Wat een prachtige verhalen over al het lekkers dat je in Fryslân toch wel weet te vinden! Je tips zal ik ter harte nemen en mijn Fryske famylje en freonen op sleeptouw nemen, mee naar de Thai in Stiens. En Bogor komt op het lijstje met te testen restaurants in het Haagse!
Als je keuzes ten overvloed gewend bent, snap ik heel goed dat je bepaalde favoriete restaurants in het Haagse mist. Hoewel ik de keuze hier ook reuzefijn vind, is het mede dankzij mijn Fryske roots toch wel een andere beleving. Ik zou graag ingaan tegen je generalisering ‘Wat de boer niet kent’, maar ik bespeur grappig genoeg bij mezelf ook wel een bepaalde veiligheid in de keuzes die ik maak als ik in het Haagse uit eten ga.
Een soort ‘never change a winning team’: als ik weet dat iets eerder goed beviel, ga ik daar gauw weer voor. Daarnaast vind ik, buiten eten dat goed smaakt, het misschien nog wel belangrijker dat ik me ergens welkom voel en het gezellig is. Nu jij zo fijn jouw favorieten deelt, zal ik dat ook doen: mijn favorieten uit de geteste restaurants tot nu toe zijn Queru, Mexicaans, en Little V, Vietnamees, beide in het centrum. En een steeds terugkomende is Takumi. Heerlijke Japanse ramen noodles!
Ik was overigens recentelijk een weekend weg, naar de meest zuidelijke provincie. Dat was genieten. Hoewel ook weer ‘gewoon’ in Nederland, met dezelfde hotelketens, supermarkten en dezelfde voertaal, ben je toch in een hele andere omgeving. Ik merk dat ik, door onze briefwisselingen, nog meer dan anders bezig ben met de verschillen tussen de delen van Nederland, de mensen die daar wonen en de algemene tendens in die delen.
In de horeca en entertainmentbranche zijn Limburgers hartelijk en uitbundig. Friezen zijn ook daarin nuchterder en gereserveerder. En toch zie ik ook veel overeenkomsten: het eigene, het langzamere leven ver van de snelle Randstad, de andere taal of taalvariant (geloof me, dat echte Limburgs is voor mij ook met geen mogelijkheid te verstaan)…
Daarom dacht ik dit weekend: jij en ik hebben het steeds heel specifiek over Fryslân versus Den Haag, maar eigenlijk hebben we het natuurlijk in de brede zin over het leven in de stad versus het leven op het platteland. Zo heb ik een aantal collega’s waarmee ik samenwerk op de kantoren in Utrecht of Rotterdam, die of nog in de Achterhoek wonen, of daar zijn opgegroeid en nu in de Randstad wonen.
Als we dan met elkaar ervaringen uitwisselen, is er enorm veel overeenkomst. Daar zit blijkbaar toch iets universeels in. Ik weet uit je eerder brieven, dat jij een bereisd man bent. Kun je aan de hand van je woonervaringen in andere delen van de wereld nog parallellen trekken, als we het hebben over platteland versus stad?
Ik sluit deze weer af, benieuwd naar nieuwe beelden en belevenissen uit het noorden en met de vertrouwde hertelike groetnis uit Den Haag,
Anneke
