Bildtse Bluf: “Een uitgebreid praatje zit er van beide kanten vaak niet in”
Jonge Friezen trekken naar het Westen, terwijl steeds meer Randstedelingen naar het Noorden verhuizen. In Bildtse Bluf vertellen ze er zelf over.
Hoi Anneke,
Soms denk ik: zouden onze brieven, zoals Omroep Zilt die elke dinsdag rondtoetert, anderen wat interesseren? Krijg jij veel reacties? En?
Af en toe wordt ik er wel op aangesproken, vaak totaal onverwacht. Dat mensen me vragen: heb je het wel naar je zin in Friesland? Heb je ook wel eens iets leuks te vertellen, over ons?
Die kritische blik zit er bij mij zo ingebakken…
Dan reageer ik meestal: Was sich liebt das neckt sich! Ik bedoel: vrienden en geliefden bekritiseer je, voor anderen neem ik die moeite niet eens…
Je vroeg me of ik nog wel eens terug ga naar Den Haag, voor wat langere bezoekjes dan.
Eigenlijk niet. Af en toe heb ik er een afspraak, maar dan ben ik doorgaans blij als ik weer terug rijd. Na Purmerend is de drukte voorbij… dan is het net alsof er iets van me af valt!
Friesland went snel. Ik bedoel: in de Randstad krijg ik het vaak benauwd, tegenwoordig. Geen zin meer in die gekte. Alle gedoe. Om maar wat te noemen: in Friesland kan ik overal ruimschoots parkeren, ook voor m’n eigen deur. Die parkeerheisa met die absurde tarieven, dat kent Friesland niet. Ga ik naar het winkelcentrum, dan parkeer ik er pal voor. Net als bij de kapper, of bij het cafe. Zoiets brengt rust, ook in je hoofd.
Zo nu en dan rijd ik naar ons huisje in Frankrijk, altijd op zondagochtend en dan zorg ik dat ik om acht uur Rotterdam voorbij ben. Nog is het dan druk maar lang niet zoals doordeweek.
Aldoor jachtig leven, dat doet wat met de mens. Kunnen ze wel zeggen: doe maar rustig aan, maar je wordt er vanzelf in meegesleept: je gaat net zo nerveus doen als de rest.
Geen zin meer in. Ik zeg tegen mijn vrienden in de Randstad: in Friesland doen wij bij binnenkomst even de knop om. Dan wordt je weer gewoon mens. Met net dat beetje meer aandacht voor de ander ook, tijd om eens iemand gedag te zeggen, een spontaan bezoekje en een praatje bij de winkelkassa. Friesland heeft een ander ritme. Je hoeft er ook niet verplicht mee, in andermans ritme.
Zodra ik uitkijk over de zeedijk bij Wierum, of bij de Zwarte Haan, denk ik: wat een gekken, allemaal daar in die malle Randstad! Een grote rattenrace en let maar op: het gaat uiteindelijk altijd over geld. Wij hebben voor onze tuin een stel oude fruitbomen gekocht. Bij een fruithandelaar in Sint-Jacobi.
Die man, mij vanaf z’n ladder aanbevolen door de buitenschilder in ons dorp, had ik nog nooit van mijn hele leven gezien. Ik erheen. Voor ik het goed en wel wist zat ik aan tafel in de bijkeuken, z’n vrouw erbij, met koffie met koek. Ik heb er, mag niet overdrijven, zeker een uur gezeten! Zomaar, uit ‘t niets.
Zelfde overkwam me bij een jonge schapenboer, even voorbij Lauwersoog, later ook nog eens bij een melkveeboerderij tegen Ysbrechtum. Gewoon even een beetje tijd maken voor elkaar! Nou, in Den Haag heeft niemand tijd voor je. Ze lopen er allemaal te rennen, het Rutte drafje noem ik dat: ze rennen zichzelf voorbij. Voel je mij? Ze doen maar, maar mij niet meer gezien daar!
Voel jij dat immense verschil dan niet met die rare Rampstad, als je eens even terug bent in je heitelân? Er gebeurt niks in Friesland, beweren ze in Den Haag. Dan zeg ik: Oh nee? Het gebeurt daar aan de keukentafel! En binnen zonder kloppen, een afspraak hoef je niet te maken.
Ik kijk alweer uit naar je volgende brief, Anneke. En laat je niet gek maken in dat Den Haag! Houdoe en grutte groetnis van…
Jos
A goeie Jos,
Dank weer voor je fijne brief. Ik vind het bijzonder, dat mensen zich afvragen of jij nog wel wat positiefs te zeggen hebt over de Friezen. Wat ik vooral lees in dat wat anderen misschien kritiek noemen, is dat je ze graag zou begrijpen, maar dat ze dat je niet altijd even makkelijk maken.
En tegelijkertijd lees ik, dat je helemaal verzot bent op hun leefomgeving. Die is ontstaan en behouden door diezelfde soms ondoorgrondelijke Friezen: persoonlijk zie ik dat als een gigantisch compliment!
Je vroeg me of ik het verschil ook voel, in het ‘zijn’ in de Randstad versus Fryslân. Voor een groot deel heb je gelijk: leven in de Randstad betekent per definitie meer prikkels. Je laat je makkelijk meetrekken in het collectieve drukke leven. En de omgeving en mensen nodigen niet altijd uit voor sociaal contact.
Toch denk ik dat het wel gewoon kan: een kalmer en meer mensgericht leven in de Randstad. Eens, het is een grotere kunst dan buiten de stad. Maar het kan, en het is maar net hoe je er zelf in zit. Ik heb de afgelopen jaren geleerd om de weekenden expres te gebruiken om te vertragen. Het feit dat je overal makkelijk bij kunt zijn betekent niet dat je overal bij hóéft te zijn. En qua sociaal? Jij weet ook, vocaal groeten op straat doen we hier niet.
Maar een knikje en een glimlach worden negen van de tien keer gewoon met hetzelfde beantwoord. En nee, een uitgebreid praatje zit er van beide kanten vaak niet in (zit ik persoonlijk ook niet altijd op te wachten, ook in Fryslân niet). Maar de barista, de conducteur of de buschauffeur bedanken en een goede werkdag wensen wordt altijd enorm gewaardeerd. We blijven allemaal sociale dieren!
Ik vertelde eerder over het feit dat ik in Fryslân altijd veel uitgebreider de tijd neem – en moet nemen – voor een bezoek aan de sportschool. Er ontstaan ook daar altijd leuke gesprekken, over het verschil tussen de Randstad en Fryslân, en hoe ik dat beleef. Er sporten daar echte honkvaste Friezen, die niet begrijpen wat ik daar in het westen denk te halen. Hen niet gezien!
Maar er zijn ook mede-sporters die hun geluk ooit ook hebben beproefd in de Randstad, meestal voor werk. Die vertellen dan ook precies wat jij noemt: de rust die je ervaart zodra je richting en over de Afsluitdijk komt. Zij besluiten dan uiteindelijk, niet geheel verrassend, om de baan toch maar weer dichter bij ‘thús’ te zoeken. En tóch zijn er in die Fryske sportskoalle ook nog kinderen van ‘Hollandse’ ouders te vinden, die zijn opgegroeid in Fryslân, maar die hier toch echt niet kunnen aarden.
Te weinig te beleven, te ver van de kansen. En die willen dan juist graag terug naar de Randstad. Ja Jos, die zijn er ook! Onder de streep ben ik hier voorlopig nog helemaal prima op mijn plek. En eens in de zoveel tijd kom ik naar Fryslân, voor die unieke dosis aan natuurlijke rust en inspiratie voor kalmer leven. Soms is om de drie weken nodig, soms met langere tussenpozen. Maar er komt altijd weer zo’n moment!
Aan het einde van deze brief sla ik nog even aan op je fruitbomen. In een volgende brief ben ik benieuwd naar je woonwensen in en rondom het huis: zijn die nog veranderd, nu je woonomgeving veranderd is? Is er ineens ruimte voor andere hobby’s? Heb je bijvoorbeeld de tuinder in jezelf gevonden, of de vogelspotter?
Zoals altijd krijg jij de hertelike groetnis uit Den Haag,
Anneke
