
Jonge Friezen trekken naar het Westen, terwijl steeds meer Randstedelingen naar het Noorden verhuizen. In Bildtse Bluf vertellen ze er zelf over.
Hoi Anneke,
Om meteen maar in te gaan op je laatste brief, waarvoor trouwens ook weer hartelijke dank: op een meubelboulevard kom ik nooit! Kerstmis is voor ons eerder een periode van bezinning, waarin we er juist voor anderen willen zijn en, voor de verandering, nu eens niet in de eerste plaats voor onszelf! Klinkt een beetje dominee-achtig, haha.
In de tijd dat ik Midden-Oostencorrespondent was van de krant, nog altijd de grootste van het land, zorgde ik er voor dat ik met Kerst altijd in Beiroet was, waar mijn Amsterdamse vriend Theo woonde. Die was er als jezuïetenpater vele tientallen jaren schoolhoofd en werkte in zo’n door oorlog totaal verwoeste volksbuurt, zeg maar zoiets als Gaza nu. De hele Libanese burgeroorlog door bleven wij bevriend.
Pater Theo leidde dan in de kerstnacht een dienst in een kerk waar geen dak meer op zat, want ook de kerk was al eens gebombardeerd. Een keer was mijn vliegtuig uit Cairo vertraagd en kwam ik halverwege de dienst de kerk binnen. Toen pater Theo, in vol ornaat, mij voorzichtig binnen zag sluipen, stormde hij dwars door het middenpad naar de kerkdeur: Ya Youssef, ahlan wa sachlan, zalig Kersmis!
Kijk, dat is Kerst. Volgende dag gingen we dan met de verkennersgroep van de school bij vergeten ouderen in die verwoeste woonwijk een kerstmaal brengen, dat was traditie. Ik vergeet het nooit: sommige oudjes aten maar een keer per jaar warm en dat was met Kerstmis, van de padvinderij! Dat waren pas kerstfeesten.
Ook in Friesland verbaas ik me dikwijls over het materialisme, al maak ik me daar zelf natuurlijk net zo schuldig aan. Het gaat vaak alleen nog maar over bovenmatig eten en over cadeaus. Mij zul je nooit op zo’n meubelboulevard vinden en al helemaal niet met Kerst. Ik heb al mijn meubels, alle keukenspul en vrijwel al mijn tuingereedschap na mijn komst naar Friesland gekocht van de Oprommer, in Ouwe Syl.
Dit bedrijf haalt de woningen leeg van mensen die zijn overleden, die anderszins zijn vertrokken of kleiner zijn gaan wonen. De leukste en misschien ook wel de grootste tweedehandsboulevard van Nederland! Ik zeg altijd: alleen nog mijn tandenborstel koop ik nieuw. Soms koop ik nieuwe sokken.
Maar de mooiste, fijnste en degelijkste meubels vind je bij deze Bildtse kringloop. Sneupen, zeggen ze in Friesland. Je betaalt nog geen fractie van wat dingen nieuw kosten. Geweldig, heus!
Wij nodigen met Kerst vaak buurtgenoten uit om te komen eten, juist buren die zo’n uitnodiging misschien niet verwachten. Vinden wij leuk, je doet wat voor een ander en je verrijkt twee levens!
Net als jij zelf: met Oud en Nieuw naar de bovenburen. Je lekker thuis voelen in je nieuwe Haagse omgeving, samen met vrienden en buren twintighoog uitkijken over de stad. Volop genietend van het vuurwerk, het Nieuwe Jaar in! Je hoeft niet eens de straat op. Is dat nou noflik of niet?
Speciaal jou wens ik mooie, zinvolle dagen toe in onze Randstad en die hartenwens gaat zeker ook naar al onze vrienden, familie en onze andere volgers hier, bij Omroep Zilt.
Met de feestdagen in zicht kijk ik alweer vol ongeduld uit naar je volgende brief.
Grutte groetnis van
Jos
Ha die Jos,
Wat een prachtige verhalen met mooie kerstgedachten in je laatste brief. Eens: kerst is meer dan ooit een commercieel feest, voor een groot deel veramerikaniseerd. En toch, waar het aan de buitenkant lijkt te draaien om veel en lekker eten en cadeaus, gaat het ook daarin natuurlijk om het samenzijn.
Samen eten is een belangrijke sociale aangelegenheid, dat beschrijf jij ook. Het kan een belangrijk moment met familie en mensen die dicht bij je staan zijn, maar ook een prachtige gelegenheid om andere mensen uit te nodigen. Bij ons zijn de kerstdagen zelf een familieaangelegenheid, met ooms en tantes en neven en nichten, en we zijn dan van de gourmet- of pizzarette-aanpak.
Gezellig kneuterig aanklooien. En wij doen dan niet aan cadeaus onder de kerstboom, maar ook daarin zit een sociaal aspect: je verplaatsen in de ander, bedenken wat diegene zou waarderen, met zorg verpakken en gezamenlijk genieten van de blijdschap bij het uitpakken. Vind ik ook iets moois!
Ik heb overigens hele mooie herinneringen aan de tijd rond kerst en opgroeien in Fryslân. Ik zat op de christelijke dorpsbasisschool, en daar hadden we elk jaar een kerstfeest in het plaatselijke dorpshuis, met een kersttoneelstuk voor de hogere groepen.
Het opvoeren daarvan was overigens altijd een hele klus: dubbelrollen waren noodzakelijk, want op ons dorpsschooltje bestonden de groepen 7 en 8 samen uit niet veel meer dan tien tot twaalf kinderen. Het zal je dan ook niet verbazen dat de school door gebrek aan nieuwe aanwas inmiddels is gesloten.
Een andere bijzondere kerstige jeugdherinnering, die denk ik ook typisch dorps is, was het feit dat tijdens de kerstnachtdienst steevast een grap werd uitgehaald met de kerkgangers. Ik herinner me pindakaas op de fietszadels, het hek naar het kerkhof ineens afgesloten na de dienst of de jassen verstopt in de kerktoren. Altijd wat, ‘mei dy jeugd!’
En dan, na kerst, volgt natuurlijk de nieuwjaarsviering. Jij noemt de tijd van bezinning rond kerst: dat geldt voor mij denk ik ook, vanuit het perspectief van dankbaarheid voor het bevoorrechte leven dat ik leid. Voor bezinning rondom terugkijken, evalueren en vooruitkijken heb ik dat – zoals velen, denk ik – ook vooral rond nieuwjaar.
2024 wordt wel een jaar met doelen, meer dan 2023. Dat was vooral het jaar waarin alles weer normaal moest worden, na corona. Een leuk doel dat ik in ieder geval met je wil delen: ik heb me gecommitteerd aan een belangrijk item op mijn bucketlist.
Ik moet namelijk, met lichte schaamte, bekennen dat ik dus als diep-Friezin de Alvestêdetocht nog nooit heb gefietst. Schandalig! Maar: hopelijk wordt 2024 het jaar waarin ik die af kan kruisen: de loting moet natuurlijk nog plaatsvinden. Duim je voor me?
Uitkijkend naar je volgende brief, waarin ik het leuk zou vinden nog iets te lezen over jouw plannen voor 2024 als je die hebt en wilt delen, teken ik weer met de hertelike groetnis uit Den Haag,
Anneke