Zeewier kweken met zout grondwater in kassen Sexbierum: “Hartstikke duurzaam”

Het bedrijf Seaweedland uit Leeuwarden wil zeewier gaan kweken in de kassen bij Sexbierum. “Het is nadelig voor de landbouw dat de grond verzilt. Maar wij kunnen er juist zeewier mee kweken”, zegt ondernemer Sven Rusticus.

Seaweedland werkt aan een ambitieus project om zeewier te kweken in de voormalige Hartman-kassen van Sexbierum. Waar voorheen groenten groeiden in keurige rijen, zullen binnenkort grote bassins met zeewier staan, gevoed door een laagje zout grondwater dat vanaf 200 meter diepte wordt opgepompt.

“Wij willen een hartstikke duurzaam voedingsmiddel op de markt brengen”, zegt ondernemer Sven Rusticus. “Dat is zeewier, dat rijk is aan proteïnen en groeit in zoutwater. Dat in deze regio de grond verzilt, is nadelig voor de landbouw. Maar voor ons is het een mooie bijkomstigheid. Wij kunnen er zeewier in kweken.”

Seaweedland heeft al een proefopstelling bij het kenniscentrum voor zeewierteelt Hortimare in Heerhugowaard. Daar wordt de techniek op kleine schaal getest met verschillende zeewiersoorten. Het bedrijf kan steunen op de kennis van instellingen als de Watercampus en Van Hall Larenstein.

“In het grondwater van Noordwest-Friesland zitten stoffen die niet voor alle soorten geschikt zijn, zoals ijzer en mangaan. We zijn aan het uitzoeken welke typen zeewier geschikt zijn om in dit grondwater te kweken. We zijn bezig met een groene en een rode soort, die allebei in de Waddenzee groeien.”

Belangstelling van chef-koks
De zeewiermarkt is gestaag aan het groeien. “Zeewier is ontzettend lekker, zowel vers als gedroogd”, zegt Rusticus, die ook kansen ziet voor zeewier als zoutvervanger of als bestanddeel in hybride vleesproducten: saucijzenbroodjes en hamburgers waar minder vlees in zit. Chef-koks hebben er belangstelling voor en ook voedingsmiddelenproducent Royal Smilde zou al enthousiast zijn.

Maar zeewier wordt dichtbij huis nog amper geproduceerd en op land al helemaal niet. Het gros komt van de kweek in Azië en Scandinavië.

“In Nederland wordt in de Oosterschelde bruin zeewier geteeld. Verder is het niet eenvoudig om een plekje te vinden voor de kust. Maar als je op land kweekt, in waterbassins, heb je geen last van zand, schelpdieren, ongewenst plastic vuil of microplastics. De kwaliteit is hoog.”

Rusticus wil in de kassen van Sexbierum een productielocatie beginnen van één hectare, waar langwerpige waterbassins van 70 bij 7 meter worden geplaatst. Een rad houdt het opgepompte zoute grondwater in beweging.

“Daar is een behoorlijke investering mee gemoeid, procesapparatuur is kostbaar. We zijn nog bezig met proeven om te kijken of het gaat lukken, maar we willen heel graag economische activiteiten ontwikkelen in Sexbierum.”

Het streven is om bij succes tot zes hectare uit te kunnen breiden. “Er werkten hier ooit honderden mensen en er is wel behoefte aan werkgelegenheid.”

Zonne-energie
De voormalige kassen van Hartman bij Sexbierum staan al lange tijd leeg. In 2022 staakte bio-teler Quality Life Produce de productie van biologische groenten. Het complex van 28,5 hectare glas werd toen te koop gezet.

De nieuwe eigenaar is sinds vorig jaar zomer De Schoenmakers Groep (DSG), een Brabants bedrijf dat veel investeert in zonne-energie. Op veel locaties in Nederland leggen zij zonneparken aan op daken van kassen, loodsen en bedrijfsgebouwen.

Naast Seaweedland heeft DSG ook met bemiddeling van de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM) gesprekken gevoerd met een zalmkweker en een zaadteler om het kassencomplex bij Sexbierum te betrekken. Tot op heden is de stand van zaken daarvan echter nog niet bekend.

“We willen er een duurzaam, circulair bedrijf van maken”, vertelde directeur Maurice Schoenmakers vorig jaar aan Omroep Zilt.