Vondst van Tresoar bewijst: Eise Eisinga was toch geen autodidact

Eise Eisinga heeft zichzelf niet de geheimen van de wiskunde en astronomie aangeleerd. Dat blijkt uit een vondst van Tresoar-directeur Arjen Dijkstra. Van Eisinga werd altijd gedacht dat hij autodidact was. Dat betekent dat hij zichzelf alles had aangeleerd.

Eisinga bouwde in de achttiende eeuw aan zijn eigen planetarium in Franeker. Dat was in 1781 klaar. Eisinga werd onder meer opgenomen in de Canon van Nederland en Fryslân.
Wolkammersknecht

In de archieven van Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum, vond Dijkstra een handschrift met de omschrijving ‘Meetkonst van W.W. 4to’. Daarin herkende hij wiskundige opgaven die identiek zijn aan opgaves in Eisinga’s handschriften.

Doorgeven
De W.W. verwijst naar Willem Wytzes, een wolkammersknecht. Hij woonde en werkte in Franeker en volgde daar wiskundelessen aan de universiteit. Wiskunde was het enige vak dat ook voor studenten was die geen Latijn konden.

De overeenkomsten tussen de opgaves van Wytzes en Eisinga zo groot, dat het volgens Dijkstra logisch is om aan te nemen dat hij zijn eigen lessen aan Eisinga gaf, op basis van wat hij zelf op de universiteit van Franeker leerde.