VIDEO: Haven van Terschelling staat op instorten: “Economische ramp als we niets doen”

De haven van Terschelling is er slechter aan toe dan gedacht. Een flinke tegenslag voor de gemeente: want om het eiland bereikbaar te houden, moet Terschelling 15 miljoen euro in behoud en renovatie steken.

Terschelling is als gemeente al jaren bezig met een ‘masterplan’ voor verkeersveiligheid, hoogwaterbescherming en een nieuwe inrichting van de haven.

Met dat plan moet Terschelling ook de komende 50 jaar veilig zijn, met een steeds hoger wordende zeespiegel. Ook zou er een nieuwe dijk komen, met groen en een opnieuw ingerichte havenplein.

Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat de haven er slechter aan toe is dan gedacht. Vooral de Willem Barentszkade, dé toegangsweg van Terschelling, is er slecht aan toe.

De weg wordt gebruikt voor al het vracht- en personenvervoer dat op het eiland komt. Nu dreigt de wal onder die zware verkeersdruk te bezwijken.

“Elke keer is bij het maken van die nieuwe plannen aangenomen dat de Willem Barentszkade degelijk zou zijn”, zegt wethouder Bert Wassink.

“Iedereen wist wel dat er groot onderhoud nodig zou zijn, maar men ging ervan uit dat de verankering goed was. Maar dat blijkt nu niet zo te zijn.”

De gemeente heeft de ontdekking gedaan toen kortgeleden eens echt onder de grond werd gekeken. Het verankeren gebeurt met een systeem van stalen kabels of stangen onder de grond dat de damwand stevig vastzet. Zo kan die niet omvallen of verschuiven.

Grote zorgen
Volgens het recente onderzoek kunnen de gevolgen nog veel groter worden. Meerdere raadsleden maken zich daar zorgen om.

“Als de kade het begeeft, stort ook de omliggende bebouwing in”, concludeert raadslid Gossen Bos van Samen Terschelling.

“De ankers van de kade zitten namelijk via via weer vast aan de gevels van de huizen. Als één anker het begeeft, kan alles als een kaartenhuis in elkaar zakken. Dat risico moeten we niet nemen.”

De gemeente moet het geld nu dus volledig inzetten voor nieuwe damwanden en nieuwe verankering onder de weg. Daarmee zal de wal niet verder wegzakken, maar is het eiland niet meteen voorbereid op eventuele zeespiegelstijging.

Overgenomen van het Rijk
De gemeente Terschelling nam een groot deel van de haven in 2005 over van Rijkswaterstaat. Voor die tijd deed het Rijk het onderhoud, het kreeg het havengeld en was verantwoordelijk voor alles wat er plaatsvond in de haven.

Toen de gemeente het beheer overnam, kregen ze 3,3 miljoen euro mee voor toekomstig onderhoud.

“Bij die overdracht vanuit Rijkswaterstaat kregen we de boodschap dat alles degelijk in elkaar zat”, zegt wethouder Wassink. “We hebben aangenomen dat het allemaal goed en stevig was. Maar het blijkt nu dat het meer aandacht nodig heeft dan gedacht.”

Hoe langer de gemeente wacht, hoe verder het verval en hoe hoger de kosten.

Voor het masterplan om de hele haven te vernieuwen is 15 miljoen euro begroot. Voor een kleine gemeente als Terschelling, met maar 5.000 inwoners is dat extreem veel geld.

“Als de gemeente meer geld moet uitgeven is er kans op een faillissement van de gemeente”, zegt de wethouder.

Dat de haven nu al niet meer solide is, is voor iedereen goed te zien.

“Als we er met voertuigen overheen rijden, zoals de bussen en vrachtwagens, dan begint alles steeds meer over te hellen naar de waterkant”, zegt Gossen Bos. “De kade zakt.”

Het raadslid pleit er voor dat de gemeente snel actie onderneemt. “Doen we niets, dan stort de kade uiteindelijk in. En als dat gebeurt, dan krijg je een economische ramp en staat het leven op Terschelling stil.”

Ook op het havenplein is goed te zien dat de wal verzakt. De gemeente Terschelling heeft bloembakken geplaatst, zodat zware wagens niet meer dicht langs de wal kunnen rijden. Ook zware schepen mogen daar van de gemeente niet meer aanleggen.

“Die bloembakken staan er inderdaad sinds eind juli. Toen is dit gebied afgezet. Dat is omdat we hebben geconstateerd dat het hier niet heel stevig meer is”, zegt wethouder Wassink.

Bos beschuldigt het college van wanbeleid. “De afgelopen jaren is er 500.000 euro in dit project gestoken aan kosten voor het projectteam en begeleiders. Maar er is ontzettend veel niet goed gegaan”, zegt Bos. “Het geld is zo in de haven verdwenen.”

Vrachthaven verder op het eiland
Samen Terschelling pleit al jaren voor een speciale haven voor vrachtwagens bij het bedrijventerrein. “Dat is een toekomstgerichte oplossing. Voor de komende 30 tot 50 jaar.”

Wassink wil nu die optie onderzoeken, maar niets is zeker. “Het is een dure oplossing en niet altijd veilig voor de schepen die daar moeten aanmeren”, zegt Wassink. “Maar we moeten er nog eens goed naar kijken, want het zware verkeer hier is wel een probleem.”

De gemeenteraad praat donderdag in een extra commissievergadering over de nieuwe situatie. In december moet de raad een definitief besluit nemen.