Vlieland heeft geluk gehad bij de brand in appartementencomplex Eureka vorig jaar augustus. Dat is een van de conclusies die Brandweer Fryslân trekt naar aanleiding van een onderzoek naar de brand.
Voor de raadsvergadering van maandagavond op Vlieland gaf de brandweer een presentatie voor raadsleden en andere eilanders. De brandweer onderzoekt niet elke brand uitgebreid, maar deze brand bij Eureka vorig jaar wel. Dat komt door het bijzonder brandverloop.
De brand in appartementencomplex Eureka was op dinsdagmiddag 15 augustus rond 16:00. Niemand raakte gewond maar de schade aan het gebouw was aanzienlijk. Sinds de brand staat het gebouw vervallen leeg.
“Nooit op tijd om te voorkomen”
“Dit incident was zo dusdanig groot”, vertelt Dennis van Harten, clusterhoofd van de brandweer op Vlieland. “Hier had de brandweer niet voor mogen staan.”
De brand ontstond in een van de 24 appartementen. Daarna ontwikkelde het snel. “Hoe snel de brandweer ook was geweest, ze waren nooit op tijd om dit te voorkomen.”
Waardoor de brand kon ontstaan heeft de brandweer niet meer kunnen achterhalen. “Er waren elektrische apparaten aanwezig”, zegt Van Harten. “Maar het is daar zo bloedverziekend heet geweest dat de brandweer niet meer heeft kunnen achterhalen waar het is ontstaan.”
De verspreiding van de brand door de rest van het gebouw ging sneller dan de brandweer had verwacht. “Als je een brand hebt in een appartement dan willen we dat de brand enkel daar blijft tot dat de brandweer er is.”
Dat gebeurde nu niet. De brand was toen de eerste brandweerauto kwam al uitslaand. “Deuren stonden open en er was voldoende brandstof aanwezig.”
“De houten daken zijn gaan branden en die zijn naar beneden gevallen”, licht Van Harten toe. “Daardoor is de brand via tuinmeubelen en andere objecten benden verder gegaan en weer naar binnen geslagen.”
Al snel was de rook van de brand in de hele omgeving te zien. “Er zijn zelfs meldingen vanaf zee en vanuit vliegtuigjes gekomen over de brand.”
Het had nog erger gekund
“We hebben nu geluk gehad, bij een volgende keer hebben we misschien minder geluk.” Doelt Van Harten op het tijdstip van de brand en de weersomstandigheden.
“Hadden we een andere wind gehad dan was het richting het bos gegaan”, vertelt Van Harten bezorgd. “Dan hadden we een natuurbrand gehad die niet meer behapbaar was.”
De brand brak ‘s middags uit. Op dat moment waren vanwege het mooie weer veel mensen buiten. “Op dit tijdstip lagen er gelukkig geen mensen te slapen. Als dit ‘s nachts was gebeurd hadden we een heel ander scenario gehad.”
De brandweer kon nu direct starten met het blussen omdat er geen mensen meer binnen waren. “Redden gaat bij ons altijd voor blussen, maar als we veel mensen hadden moeten redden was deze brand veel erger afgelopen.”
Opschalen
De brandweer kreeg om 16:01 de eerste melding. Er was volgens het onderzoek alleen nog rook te zien uit het appartement. De eerste brandweerauto van Vlieland was toen binnen vier minuten bij de brand, toen sloegen de vlammen uit naar buiten.
Om 16:08 werd er verder opgeschaald naar ‘middelbrand’ en kwam de brandweer van Vlieland met een tweede auto. Nog geen twee minuten daarna werd doormiddel van opschalen naar ‘grote brand’ ook defensie en de KNRM er bij geroepen.
Hulp van vasteland
Verder opschalen op het eiland ging daarna niet meer. “We hebben goede contacten met Rederij Doeksen”, licht Van Harten toe. “Die hebben ook snel een schip vrijgemaakt en dat is hier naartoe gekomen met mensen van andere korpsen.”
Ook de hoogwerker uit Harlingen kwam later nog met de langzame boot naar het eiland toe. Een waddeneiland heeft zelf niet zo’n hoogwerker.
“De kosten van zo’n auto gaan al snel richting anderhalf miljoen euro. Je kunt niet op ieder eiland of in iedere kleine gemeenschap op het vaste land zo’n apparaat neerzetten.”
Herstel
Ondertussen zijn de laatste voorbereidingen voor het herstel van het gebouw afgerond. “Afgelopen week hebben we het contract getekend met Bouwgroep Dijkstra Draisma uit Dokkum”, vertelt Gerard Klievink van de Vereniging van Eigenaren. “Die gaan na de bouwvak los.”
Het gebouw wordt dan de komende periode hersteld zoals het voor de brand was. “In grote lijnen. De bovenverdieping is helemaal verbrand, dus daar komt iets anders voor terug, maar dat is allemaal wel in dezelfde lijn zoals het was.”
Rookmelder in iedere verblijfsruimte
De brandweer heeft samen met de Vereniging van Eigenaren gekeken hoe het gebouw weer opgebouwd moet worden. Daar is besloten om elke verblijfsruimte te voorzien van een rookmelder.
“Zodat je eigenlijk vroegtijdig alert wordt gemaakt dat er iets aan de hand is in een appartement”, vertelt Samira Veerbeek, clusterhoofd risicobeheersing en planvorming bij de brandweer. “Wat daarbij belangrijk is, is dat je dan ook gewoon altijd zelf kunt vluchten.”
Daarnaast worden ook andere materialen aangeraden. “Dat doen we door de brandwerendheid van de wanden goed te hebben, doorvoeringen goed af te werken.”
Door holle ruimtes bij het dak ging de verspreiding door het gebouw snel. Dat wordt bij de herstelwerkzaamheden dan ook anders aangelegd.
Hoge kosten
De kosten voor de renovatie liggen bij de Vereniging van Eigenaren en worden dus verdeeld onder alle eigenaren. “Het wordt helaas niet allemaal verzekerd”, vertelt Gerard Klievink. “Er wordt een forse financiële bijdrage van de eigenaren verwacht. En dat is ook rond.”
Voor het zomerseizoen van 2025 moet het gebouw weer klaar zijn en moeten de vakantiegangers weer welkom zijn. “We hopen dat het eind april weer toegankelijk is.”