Zes torenvalken zouden in juni uitvliegen. Maar eind mei ging het flink mis in de nestkast bij de familie Bierma in Oudebildtzijl.
Beelden op YouTube, gepubliceerd door het nieuwsplatform Bildt.nu, lieten nog maar een paar weken geleden het leven zien van de jonge torenvalken en hun ouders in de nestkast in Oudebildtzijl.
Noodlot slaat toe
Maar een paar dagen later sloeg het noodlot toe. “Twee jongen waren al zwak en zijn overleden”, vertelt Djoke Bierma. “Daarna verdween vader plotseling en stond moeder torenvalk er alleen voor. De overige vier jongen zijn eind mei door een ekster meegenomen.”
Rudy Fopma uit Sint Anne van Vogelringgroep Bergumermeer kent het tragische verhaal. “Het hoort helaas bij de natuur. Het zal waarschijnlijk ermee te maken hebben dat een oudervogel is doodgegaan of op een of andere manier niet meer terug is gekomen.”
Normaliter blijft het vrouwtje wel in de buurt van een nestkast, vooral als de jongen wat kleiner zijn, zegt Fopma. “Dan brengt het mannetje de prooi en het vrouwtje voert die aan de jongen. Omdat het mannetje is weggevallen moest het vrouwtje zelf jagen en de jongen alleen laten. Dan krijgt een ekster zo’n kans.”
Stand torenvalken neemt af
Volgens hem haalt 60 tot 70 procent van de jonge torenvalken het eerste jaar niet. “Dat is een groot percentage, maar aan de andere kant blijven de sterksten over. Als jonge roofvogels wel het eerste jaar doorkomen, zoeken ze in een straal van dertig kilometer hun eigen plekje rond het nest waar ze geboren zijn.”
Sinds de jaren negentig neemt de stand van het aantal torenvalken langzaam af. Een van de oorzaken is de industrialisatie van de landbouw. Het gevolg hiervan is dat er steeds minder veldmuizen zijn. En juist veldmuizen staan op het hoofdmenu van deze roofvogel. Daarnaast wordt de torenvalk door buizerds en haviken gezien als een lekkernij.
Nestkasten goed alternatief
Naast het ringen van vogels, controleert Fopma voor het Wetterskip Fryslân twintig nestkasten van Zurich tot aan Nieuwebildtzijl. “De torenvalken hebben het steeds moeilijker. In het broedseizoen van april tot juli maken de torenvalken graag gebruik van de nestkasten omdat ze zelf geen nesten bouwen. Soms broeden ze op oude nesten van kraaien. Maar hier zijn er steeds minder van, omdat ook deze vogelpopulatie afneemt.”
Een nestkast is een goed alternatief voor de torenvalken. Deze kasten worden speciaal voor de roofvogels neergehangen, maar ook kauwen maken er gebruik van.
Geringd voor onderzoek
Djoke Bierma hoopt dat er volgend jaar weer nieuwe torenvalken komen broeden op de boerderij en dat die jongen wel mogen uitvliegen. Voordat jonge torenvalken uitvliegen, worden ze geringd door Fopma. “Dat is nodig voor onderzoek om de verspreiding van de vogels en de leeftijdsopbouw binnen de populatie te kunnen bepalen.”
Deze week ringt Fopma de laatste lichting torenvalken van dit broedseizoen. De jonge roofvogels zitten in een nestkast bij een boerderij in de buurt van Sint Anne. Zij hebben het geluk dat ze wel uit mogen vliegen.