Kom niet op het Sjûkelân, het Wimbledon van de kaatssport moet in de rust

Het Sjûkelân in Franeker is in aanloop naar de PC op 30 juli verboden terrein voor eigenlijk iedereen. De gemeente Waadhoeke staat vier weken lang geen activiteiten toe op het veld.

Of het nu gaat om de Jong Nederland, de Bondspartij, de Zachte Bal PC, de trainingen en wedstrijden van kaatsvereniging Jan Bogtstra of om clinics van het Kaatsmuseum…

Als er gekaatst wordt in Franeker, dan gebeurt dat eigenlijk altijd midden in de stad op het Sjûkelân. De maand juli is echter een uitzondering.

Dan krijgt het veld rust, zodat het op de PC-dag in optimale conditie is.

De PC van 2010 is ongetwijfeld een schrikbeeld voor zowel de organisatie van de PC als voor de gemeente Waadhoeke. Het regende de hele dag en het veld veranderde in de loop van de dag in een modderpoel.

In 2023 werd een deel van de eerste omloop, ook vanwege de regen, op de voetbalvelden gekaatst. Het ‘heilige gras’ is dus kwetsbaar.

Kaatsvereniging Jan Bogtstra uit Franeker gebruikt het veld voor trainingen en wedstrijden.

Vaste afspraak
“Het is de vaste afspraak dat wij drie of vier weken voor de PC het veld niet gebruiken”, zegt secretaris Griet Eisma van kaatsvereniging Jan Bogtstra.

De junioren kaatsten woensdag de juniorencompetitie op de voetbalvelden van SC Franeker aan de Hertog van Saxenlaan, bijna een kilometer verderop.

Jan Bogtstra organiseert die wedstrijd, maar ook zonder de PC werd die juniorenwedstrijd op de voetbalvelden gekaatst.

“Wij hebben de heren en de dames te kaatsen”, legt Griet Eisma uit. “Dat past niet allemaal op it Sjûkelân.”

Schoolvakanties
Omdat de schoolvakanties bijna beginnen heeft de vereniging er relatief weinig last van. Griet Eisma: “De trainingen voor de jeugd liggen dan stil.”

Het materiaal dat nodig is voor wedstrijden en trainingen is overgebracht naar het complex van SC Franeker en daar blijft het de komende maand dus ook, omdat het Sjûkelân ‘in de rust’ moet.

“Daarom is ook de generale voor de Freulepartij de laatste twee jaar niet op het Sjûkelân gekaatst”, vertelt Eisma.

KV Jan Bogtstra is een vaste gebruiker van het veld, maar niet de eigenaar. Dat is de gemeente Waadhoeke.

“Mogelijk een extra optater gehad”
Het gaat een woordvoerder te ver om het verboden terrein te noemen, maar het is wel zo dat er vier of vijf weken voor de PC geen activiteiten mogen plaatsvinden.

“Dat is om het veld rust te geven”, zegt een woordvoerder van de gemeente. “Daarom wijkt de kaatsvereniging in juli ook uit naar andere velden. Dat gebeurt al een aantal jaren.”

Dit jaar is er een extra reden om geen uitzonderingen te maken: “Het is heel droog geweest, dus het is goed mogelijk dat het veld in het eerste deel van het seizoen een extra optater heeft gehad.”

Dat betekent dat de gemeente het veld beregent. Afhankelijk van de staat van het veld wordt bekeken wat er moet gebeuren.

Er wordt gemaaid, mest gestrooid, bijgezaaid en de gemeente brengt een middel aan, dat eigenlijk een soort zonnebrandcrème voor het veld is.

Het Kaatsmuseum geeft regelmatig kaatsclinics aan groepen op het Sjûkelân. Zo’n clinic wordt gecombineerd met een bezoek aan de Voorstraat in Franeker, enkele tientallen meters verderop.

Vier weken voor de PC is het Sjûkelân echter ook voor het museum niet beschikbaar.

Een delegatie van het bestuur heeft in een gesprek met de wethouder en een beleidsambtenaar nog wel geprobeerd om ook in juli het Sjûkelân te mogen gebruiken.

“Met zo’n clinic verniel je niets”, zegt Theunis Piersma van het bestuur van het Kaatsmuseum en verantwoordelijk voor de organisatie van de clinics. “Het is wat anders wanneer je toppers als Gert-Anne van der Bos of Johan Sipma daar laat kaatsen. Dan komt er wat meer los. Maar mensen die een clinic volgen, die lopen eigenlijk alleen maar. Die zetten niet stevig af of zo.”

Na het gesprek met de wethouder was er nog een beetje hoop, maar het gesprek met de beleidsambtenaar leverde uiteindelijk niets op.

“Ik heb samen met voorzitter Bram Bonnema met hem gesproken”, zegt Piersma. “Dat hadden we net zo goed schriftelijk af kunnen doen.”

Geen uitzonderingspositie voor het museum en dus moet dat met activiteiten ook uitwijken naar de voetbalvelden of zelfs velden buiten de stad.

Binnenkort is er een clinic voor een bedrijf, dat met zestig mensen komt. Die clinic vindt plaats op een veld in Winsum.

“Die moeten dus eerst naar Winsum”, zegt Piersma. “En daarna moet de hele groep naar Franeker voor een bezoek aan het museum.”

Begrip
Hoewel Piersma vindt dat een clinic geen invloed heeft op de kwaliteit van het veld is er ook begrip voor de situatie.

“De gemeente doet er veel aan om het veld goed te houden”, zegt hij. “En wat Wimbledon is voor het tennis, is het Sjûkelân voor het kaatsen.”

Ids Hellinga is voorzitter van de Koninklijke PC en onderschrijft de woorden van Piersma als het gaat om de inzet van de gemeente.

“Eerst zaten we er als PC bovenop”, zegt Hellinga. “Nu is de gemeente Waadhoeke er zelf scherp op.”

Dat heeft een reden, volgens Hellinga: “Ik denk vooral ook, omdat ze zelf zien dat als ze te laat beginnen, het ondoenlijk is om het op tijd voor elkaar te krijgen.”

“Maar”, besluit Hellinga. “Wij houden wel de vinger aan de pols.”

Keats Off
De eerstvolgende activiteit op het Sjûkelân is dus de Keats Off op donderdag 24 juli. Op woensdag 30 juli wordt de 172e PC gekaatst.