Rechter dwingt gemeente Terschelling tot openbare verkoop van oude campus Victoria

De gemeente Terschelling heeft zich niet aan de regels gehouden bij de voorgenomen verkoop van de oude campus Victoria aan Stichting FB Oranjewoud. De verkoopcriteria zijn volgens de rechter op maat gemaakt om de verkoop aan deze partij te rechtvaardigen.

Dat oordeelt de voorzieningenrechter in een kort geding aangespannen door Martin Boekeloo. De eilander ondernemer heeft al sinds 2013 interesse in de locatie, die hij wil gebruiken voor betaalbare huisvesting.

De gemeente besloot echter in 2023 om de campus onderhands te verkopen aan investeerder Stichting FB Oranjewoud, die hier samen met hogeschool NHL Stenden een internationale kenniscampus wil realiseren.

Boekeloo stelt dat hij onterecht buitenspel was gezet en een eerlijke kans had moeten krijgen om mee te dingen. Daar geeft de rechter hem gelijk in: de gemeente heeft geen ruimte geboden voor andere geïnteresseerden en heeft zo onrechtmatig gehandeld jegens Boekeloo.

Verkoopcriteria achteraf vastgesteld
In haar vonnis heeft de rechter stevige kritiek op de handelswijze van de gemeente. Zij concludeert dat de verkoopcriteria achteraf zo waren opgesteld dat ze specifiek pasten bij investeerder FB Oranjewoud.

De gemeente heeft eerst haar koers gewijzigd op basis van de wensen van NHL Stenden en daarna criteria geformuleerd die uitsluitend deze partij bevoordeelden. Aanvankelijk had de gemeente woningbouw als uitgangspunt, later werd de nadruk gelegd op onderwijs en onderzoek.

Dit gebeurde nadat NHL Stenden zich als geïnteresseerde had gemeld. Pas daarna zijn de selectiecriteria opgesteld, waardoor andere potentiële gegadigden – zoals Boekeloo – geen eerlijke kans kregen.

Dit druist in tegen de kern van het Didam-arrest, waarin is bepaald dat overheidsgrond alleen zonder openbare inschrijving mag worden verkocht als objectief vaststaat dat er slechts één serieuze gegadigde is. De rechter vindt dat hier absoluut geen sprake van was.

“De gemeente heeft deze criteria niet voorafgaand aan de onderhandelingen met de belangstellenden voor de gronden vastgesteld, maar achteraf, om daarmee de voorgenomen verkoop van het perceel aan FB Oranjewoud te rechtvaardigen”, aldus de rechter.

Dit maakt de verkoopprocedure niet transparant en schendt het gelijkheidsbeginsel. Bovendien heeft de gemeente nooit aannemelijk gemaakt dat FB Oranjewoud de enige partij zou kunnen zijn die de financiering en samenwerking met NHL Stenden op zich kon nemen.

Met deze uitspraak wordt opnieuw onderstreept dat gemeenten zich strikt aan de regels van het Didam-arrest moeten houden bij de verkoop van grond.

Openbare selectieprocedure
Door het vonnis mag de gemeente de campus niet zomaar aan FB Oranjewoud verkopen. Er moet nu een openbare aanbesteding plaatsvinden, zodat andere partijen ook een kans krijgen.

“De argumenten van Boekeloo zijn in feite één op één overgenomen door de rechtbank”, zegt zijn advocaat Jan Willem Spanjer in reactie.

Boekeloo reageert opgelucht en zegt “heel blij” te zijn met de uitspraak van de rechter. “We zullen nu wel eerst moeten afwachten wat de gemeente doet. Als ik het vonnis lees, dan denk ik niet dat ze in hoger beroep zullen gaan. Dan zal er ook meer rottigheid naar boven komen wat nu niet aan de orde is geweest.”

“Ze moeten zich bij de gemeente wel achter de oren krabben of ze op een goede manier omgaan met burgers en het schaarse onroerend goed op het eiland. Daar zijn ze wel wat makkelijk overheen gestapt.”

Liever gaat hij met de gemeente om tafel. “In de uitspraak staat dat ze verplicht zijn om een openbare procedure te doen en wij gaan er vanuit dat ze dat accepteren. Dat is altijd ons verzoek geweest: geef ons een eerlijke kans om onze plannen te laten zien en mee te dingen naar koop.”

‘Van Terschellingers, voor Terschellingers’
Boekeloo is een van de initiatiefnemers van de Wooncoöperatie Victoria. Zij bereiden zich nu voor op de volgende stappen.

“Als de gemeente niet in hoger beroep gaat, dan kunnen wij aan de slag. Dan kunnen we de coöperatie daadwerkelijk oprichten, financiële middelen veiligstellen en een uitgewerkt plan presenteren”, aldus Boekeloo.

Het doel is om een breed gedragen lokaal initiatief op te zetten. “Onze investeerders moeten in principe zoveel mogelijk eilanders zijn. We willen niet afhankelijk zijn van één of twee grote geldschieters, maar juist zoveel mogelijk mensen betrekken, zodat het echt een coöperatie wordt: van Terschellingers, voor Terschellingers.”

Wooncoöperatie Victoria zal haar plannen indienen zodra de gemeente, zoals door de rechter bevolen, een openbare aanbesteding start.