“Hier zijn alleen maar verliezers”, zegt bestuurskundige Renske van der Tempel over de bestuurscrisis op Terschelling. Volgens haar hadden de burgemeester en de commissaris van de Koning anders moeten handelen.
“Ik net zo verbaasd als de mensen in de zaal, denk ik. Volgens mij heb ik dit nog niet eerder meegemaakt”, zegt Van der Tempel over de raadsvergadering van Terschelling van afgelopen donderdag.
Midden in die vergadering maakte burgemeester Caroline van de Pol bekend dat ze is voorgedragen als burgemeester van Castricum. Ze werd daar telefonisch van op de hoogte gebracht tijdens de vergadering, die daarvoor werd stilgelegd.
Van de Pol ligt al meer dan een jaar onder vuur binnen de raad, maar ook de raad zelf en de wethouders van Terschelling spelen een rol bij het conflict. Voor alle partijen loopt er een traject om de verhoudingen te verbeteren, waar 100.000 euro voor is uitgetrokken. Maar midden in dat proces heeft Van de Pol dus op een andere baan gesolliciteerd.
Van de Pol had het anders moeten aanpakken, vindt de bestuurskundige van de Thorbecke Academie. “Ik vind echt dat je dat zo niet kunt doen.”
In de sollicitatiegesprekken met Castricum heeft Van de Pol ook gesproken over de situatie op Terschelling. “Dat moet ook wel, want iedereen weet ook dat het bestuurlijk lastig was op Terschelling. Maar dan is het niet meer dan logisch dat je aangeeft: ‘Die avond is er een vergadering en dus ben ik nu beschikbaar, ik ben nu burgemeester van Terschelling’. Zo simpel kan het zijn.”
Als je solliciteert op een baan als burgemeester, dan mag je daar niets over zeggen. Dat is wettelijk vastgelegd, legt Van der Tempel uit. “Dus het is best ingewikkeld als je daar open over wilt zijn. Maar in dit geval denk ik dat je wel een soort ‘wat als’-scenario uit had moeten werken.”
Geen scenario’s uitgedacht
Dat had ook goed met de commissaris van de Koning kunnen worden besproken, zegt ze. “Wat als ik het word? Wat als de raad van Castricum mij op een zet? Op het moment dat je weet dat de raad daarover praat, precies op de avond dat je in gesprek bent over je eigen rol in een heftige bestuurlijke crisis, dan weet je dat je een draaiboek klaar moet hebben.”
“Je komt er waarschijnlijk nooit achter hoe dit achter de schermen is gegaan. Hij zal er vast over hebben nagedacht”, zegt Van der Tempel over commissaris van de Koning Arno Brok. Hij wist namelijk wel van de sollicitatie.
Kost tijd, energie en geld
Van der Tempel kan het zich voorstellen dat Van de Pol denkt dat het mogelijk een oplossing is als ze ergens anders burgemeester wordt.
“Maar dan moet je wel goed nadenken over de consequenties. Helemaal als er zo’n traject loopt, dat veel tijd, energie en geld kost. Dat vindt ik wel pittig. Ik begrijp niet dat je hier zomaar iedereen mee overvalt.”
Schrijnend, zo noemt ze het zelf. “Dat je, terwijl dat traject loopt, zomaar iets anders hebt en de boel achterlaat.” Daar lijden niet alleen de raadsleden en wethouders onder, maar ook de inwoners van Terschelling.
“Ze staan er niet mooi op en worden nu stuurloos achtergelaten. Ik denk wel dat je dat moet voorkomen.”
Commissaris Brok had volgens Van der Tempel eerder moeten vragen of er ook hulp nodig was. “De raad heeft een motie van fan wantrouwen ingediend. Zoiets doet een raad niet gemakkelijk in de richting van een burgemeester.”
De burgemeester wil eerst nog blijven zitten tot ze eind maart naar Castricum kan, maar dat ziet Van der Tempel niet zitten.
“Het is voor de commissaris lastig. Je kunt als raad wel het vertrouwen opzeggen in de burgemeester, maar die is door de Kroon benoemd.
Het is aan de commissaris wat die nu afstemt met de minister. Dat wordt een zware taak. Ik kan me bijna niet voorstellen dat je hier de komende maanden nog op een werkbare manier uit kunt komen.”