Onzekerheid over toekomst van De Vlaswiek in Sint Anne: “Geef het gebouw monumentenstatus”

Dorpshistoricus Jan Keizer luidde deze week de noodklok over het karakteristieke gebouw De Vlaswiek in Sint Anne. Volgens hem is Wonen NWF van plan het voormalige rusthuis uit 1908 te slopen. De corporatie spreekt van plannen om woningen “toekomstbestendig” te maken.

Het is voor dorpshistoricus Jan Keizer een van de meest prominente gebouwen van Sint Anne, met een uitzonderlijke historie. De Vlaswiek werd in 1908 gebouwd in opdracht van de armenzorg en deed jarenlang dienst als verzorgingshuis voor ouderen — destijds aangeduid als ‘gesticht voor ouden van dagen’.

Toen De Vlaswiek in 1984 leeg kwam te staan, wilde de woningstichting het pand slopen. De toenmalige burgemeester van de gemeente Het Bildt voorkwam dat, waarna er huurappartementen in het gebouw kwamen.

Inmiddels zijn die appartementen verouderd. Wonen Noordwest Friesland (Wonen NWF) staat voor de taak de woningen te moderniseren — en zou daarbij volgens Keizer opnieuw sloop overwegen.

Monumentale zorgen
In een brief aan burgemeester, wethouders en gemeenteraad van Waadhoeke roept de historicus op om geen toestemming voor de sloop te geven. De Vlaswiek moet beschermd worden, ‘met name het aanzien, en dus de kenmerkende voorgevel’, zo schrijft hij.

Hij pleit ervoor het gebouw aan te wijzen als gemeentelijk monument, en roept de gemeente ook op een landelijke monumentenstatus te overwegen.

Daarnaast heeft Keizer “ernstige zorgen” over het erfgoedbeleid in de gemeente Waadhoeke. In de afgelopen vier jaar zou er slechts één gebouw door de gemeente als monument zijn aangewezen – ver beneden het landelijk gemiddelde, aldus de historicus.

Hij wijst erop dat de gemeente het gebouw weliswaar al heeft aangemerkt als mogelijk gemeentelijk monument, maar dat formele bescherming nog ontbreekt. “De omgevingsvisie van de gemeente moet nog worden uitgewerkt, en ondertussen worden dergelijke objecten bedreigd door dit soort ingrepen”, zegt Keizer.

Ook over de vervallen historische tuin achter het gebouw maakt hij zich zorgen. Die werd in 1970 al grotendeels opgeofferd voor nieuwbouw. “Waarschijnlijk was dit een van de laatste Engelse pronktuinen uit de imposante villacultuur van Noordwest-Friesland. Mogelijk ontworpen door de tuinarchitectenfamilie Vlaskamp.”

“Geen vergevorderde sloopplannen”
Hoewel zorgen over directe sloop voorbarig lijken, sluit woningcorporatie Wonen NWF die mogelijkheid niet volledig uit.

In reactie op vragen van Omroep Zilt meldt de corporatie dat zij “voornemens is om de woningen in De Vlaswiek in de toekomst te verbeteren.” Woordvoerder Déanne Botma benadrukt: “Hiervoor hebben wij nog geen vergevorderde sloop- of verbouwplannen.”

De verdere uitwerking van die plannen moet plaatsvinden in overleg met bewoners, dorpsbelang en de gemeente. De corporatie zegt zich ervan bewust te zijn dat De Vlaswiek een “beeldbepalend en historisch karakter” heeft.

“We spannen ons in om het aangezicht zo goed mogelijk te bewaren en willen in ieder geval de karakteristieke voorgevel behouden.”

Dat lijkt ruimte te laten voor aanpassingen aan de rest van het gebouw bij het realiseren van toekomstbestendige woningen. Sloop lijkt niet helemaal te worden uitgesloten.

Besloten bijeenkomst
Op dinsdag 6 mei organiseert Wonen NWF een bijeenkomst voor bewoners van De Vlaswiek waarin de eerste ideeën worden besproken. Daarna volgt overleg met dorpsbelang en verdere communicatie. “Tot die tijd doen wij geen inhoudelijke uitspraken”, aldus de woordvoerder.

Historicus Jan Keizer heeft contact gezocht met Wonen NWF, maar tot op heden geen antwoord gekregen. “Wonen NWF houdt voor zover bekend een besloten bijeenkomst, en betrekt het dorp daarin verder niet.”

“Dat lijkt een modus operandi”, stelt hij. “Er wordt zo weinig mogelijk ruchtbaarheid aan gegeven, waarschijnlijk om bezwaarschriften te voorkomen.”