Kunstdetective Arthur Brand verrast kerk Menaam met verloren orgeltekening

Afgelopen zaterdag stond kunstdetective Arthur Brand ineens in de kerk van Menaam met een onverwacht cadeau: hij kwam een verloren gewaande tekening van het Hardorff-orgel terugbezorgen bij de rechtmatige eigenaar.

“Ik werd benaderd door iemand die zei een tekening te bezitten van een kerkorgel”, vertelt de Amsterdamse kunstdetective. “Een tekening die kwijt was. Dat is natuurlijk een eufemisme voor iets anders.”

Volgens Brand wilde de persoon schoon schip maken en vroeg hij hem of hij kon zorgen dat het werk weer bij de kerk in Menaam terechtkwam. “Dan zeg je uiteraard: ja.”

De ingelijste originele pentekening uit 1860 hing lange tijd in een van de kerkzalen, totdat hij enkele jaren geleden spoorloos verdween. De kerk deed echter geen aangifte van vermissing. “Waarom dat niet is gebeurd, daar ga ik ook niet naar vragen”, zegt Brand. “Ik begrijp alleen dat het een beetje gevoelig ligt.”

‘Vergeven en vergeten’
Dat er geen aangifte was gedaan, maakte het voor Brand een stuk gemakkelijker om de zaak af te handelen. Afgelopen zaterdag haalde hij de tekening op in Noord-Holland en diezelfde dag nog overhandigde hij hem aan kerkrentmeester Johannes Vogel in de kerk van Menaam.

“Hij stond op de stoep en vroeg: ‘Heeft u een idee?'”, vertelt Vogel. “Ik zei tegen hem: ‘Ik hoop dat u de tekening van het orgel terugbrengt die een paar jaar geleden is ontvreemd.’ Nou, toen moest hij lachen en gaf hij het in mijn handen.”

De Protestantse Gemeente van Menaam is dolblij met de terugkeer van de tekening. “Wie dit dan ook maar is geweest, het is wat ons betreft vergeven en vergeten”, aldus de kerkrentmeester.

“Kijk, zo moet je het zien”, zegt ook kunstdetective Brand. “De hele kern van het christelijk geloof is natuurlijk vergeving. En als iemand een fout maakt en die zet het recht, dan is dat prijzenswaardig.”

Spijtoptanten kloppen vaker aan
Het komt vaker voor dat Brand wordt benaderd door mensen met berouw. Zo werd hij in 2022 nog geconfronteerd met een bijzonder geval. Iemand leverde bij hem een bloedrelikwie af die een maand eerder in Frankrijk was gestolen.

De gouden kist met daarin enkele druppels bloed, volgens de legende van niemand minder dan Jezus Christus, werd ontvreemd uit een Normandische kerk. De dief kreeg echter spijt en liet de relikwie bij Brand voor zijn deur neerzetten.

“Of het nou zo’n groot relikwie is met het bloed van Christus, of een orgeltekening uit de kerk van Menaldum, je weet dat je mensen een plezier doet. En that’s it. Het leukste van mijn vak is mensen blij maken. Aan beide kanten. Degene die het terugkrijgt, maar ook degene die schoon schip kan maken.”

De ontvangst in Menaam was uitermate hartelijk, vertelt Brand. “Het Hardorff-orgel is zelfs nog even aangezet. Het is een fantastisch orgel en een prachtige kerk, met de begraafplaatsen eromheen. Ik zou bijna een bod willen doen op het huisje vlak voor de kerk, want het is schitterend om aan zo’n wilgenlaantje te wonen.”