
Foto: Omroep Zilt, Simen Hofman
Theater de Koornbeurs in Franeker krijgt een half jaar te de tijd om te bedenken hoe het meer bezoekers kan trekken en minder afhankelijk wordt van gemeentelijke subsidies.
Op basis van dit ondernemingsplan neemt Waadhoeke dan een besluit over de toekomst van het Franeker cultuurhuis.
Door tegenvallende inkomsten en oplopende kosten draait het al jaren minder bij De Koornbeurs. Dat klopte dan ook bij herhaling aan bij de gemeente om financiële steun. Het leidde ertoe dat sommige fracties in de raad zich twee jaar geleden ernstig afvroegen of het theater in zijn huidige opzet nog wel op de been moet worden gehouden.
Vorig jaar werd aan adviesbureau BMC de opdracht gegeven onderzoek te doen naar de toekomstbestendigheid van de schouwburg. Dit resulteerde in drie toekomstscenario’s, uiteenlopend van de meest brede theaterfunctie tot dat van een uitgekleed gemeenschapscentrum.
Scenario’s
B en W stelden de gemeenteraad donderdagavond voor de meest uitgebreide optie als uitgangspunt te nemen voor een door De Koornbeurs op te stellen ondernemingsplan. Op basis van dit plan zou dan volgend jaar een definitief besluit kunnen worden genomen over een van de drie scenario’s, waarvan exact bekend is wat ze gaan kosten.
CDA, CU en VVD en coalitiepartij FNP beslisten echter anders. Zij dienden een amendement in waarin weliswaar akkoord werd gegaan met een eenmalige subsidie van 110.000 euro voor continuering van de bedrijfsvoering en de kosten van het ondernemingsplan, maar waarin de toekomstscenario’s voorgoed worden loslaten.
“Want welk je scenario je ook kiest, je zult eerst terug moeten naar de basis. Het fundament is namelijk niet goed. Er zijn drastische maatregelen nodig”, verklaarde CDA’er Rien Venema.
De vier fracties willen dat De Koornbeurs in het ondernemingsplan onder meer een profiel opstelt voor een nieuwe commercieel-artistiek directeur en met een breder theateraanbod komt dat nieuw publiek aantrekt.
Ook moet het theater meer eigen inkomsten genereren uit horeca-activiteiten en zaalverhuur en moet er nauwer worden samengewerkt met Seewyn Kunsteducatie.
Dit moet er uiteindelijk toe leiden dat de gemeentelijke bijdrage in relatieve zin afneemt. “De inkomsten van de Koornbeurs bestaan nu voor 60 procent uit subsidies en dat is te veel”, verduidelijkte Roelof Santing van de ChristenUnie. 1 Maart 2025 moet het ondernemingsplan er uiterlijk liggen.
Duidelijkheid
SAM-raadslid Rense Rotsma wilde niet langer uitstellen. “We moeten de Koornbeurs nú duidelijkheid geven en ze niet opnieuw een worst voorhouden.”
Hij stelde voor om De Koornbeurs voor het komende jaar de reeds begrote 522.000 euro toe te kennen. “Misschien is dat te weinig, maar dat is dan maar zo.” Ook Gemeentebelangen zat op die lijn: “Er is altijd geld tekort.”

Wethouder Jan Dijkstra zag op zich niet zo veel kwaad in de door de fracties voorgestelde wijzigingen. Hij ging erin mee nadat de indieners hem hadden verzekerd dat de gemeentelijke bijdrage in hun opzet niet absoluut wordt verlaagd. SAM en Gemeentebelangen stemden als enige fracties tegen het aangepaste voorstel.
‘Er zat niet meer in’
Voor het bestuur van De Koornbeurs was de uitkomst van de vergadering een kleine domper. Het theater had liever gezien dat Waadhoeke een duidelijke keuze had gemaakt voor een van de drie scenario’s.
“Dan hadden we tenminste duidelijkheid gehad over de hoogte van de gemeentelijke bijdrage. Maar anderzijds moeten we ook blij zijn met die 110.000 euro. Er zat vanavond gewoon niet meer in. De toekomst blijft ongewis”, aldus secretaris Siemen Volberda.
Het ondernemingsplan komt er, maar makkelijk zal dat volgens Volberda niet worden. “We moeten extra dingen gaan doen om eigen inkomsten te genereren. Maar als je meer wilt gaan doen, heb je meestal ook extra poppetjes nodig. En daar hebben we de afgelopen jaren flink op moeten bezuinigen.”
De programmering voor het seizoen 2025/2026 is volgens Volberda niet in gevaar, “maar we staan wel voor een forse uitdaging”.