Harns Invest en Kuin gaan Spaansenterrein ontwikkelen: “Woonwijk moet Harlingen in het klein worden”

Het Spaansenterrein aan de Kanaalweg in Harlingen is verkocht en komt in handen van Harns Invest en Kuin. De twee vastgoedontwikkelaars gaan aan de slag met een nieuw plan om hier een stadse wijk met 250 à 300 woningen te bouwen. 

De koopovereenkomst is net gesloten en de overdracht volgt in december, zo maakte directeur Ab Knook van de Spaansen Groep donderdag bekend op een bijeenkomst voor omwonenden van de Kanaalweg en het Oud Jaagpad.

Jarenlang was er onzekerheid over de bestemming van het ruim zes hectare groot braakliggend terrein tussen de Franekertrekvaart en de N31. Grondeigenaar Spaansen en de gemeente hebben er een ellenlange juridische strijd over uitgevochten. De partijen kwamen er begin vorig jaar met een schikking van bijna vijf miljoen euro uit.

Harlingen in het klein
Met de koopovereenkomst ligt nu de weg definitief open voor het realiseren van nieuwbouw. “We hebben lange tijd als gemeente en Spaansen recht tegenover elkaar gestaan”, zei wethouder Eric de Groot op de bijeenkomst.

“Daarom ben ik blij dat dit punt is bereikt, want voor mij gaat het erom dat hier woningbouw wordt ontwikkeld. Er is een schreeuwend tekort aan woningen.”

Volgens de wethouder zal het Spaansenterrein “Harlingen in het klein” worden. “Er moet voor iedere doelgroep gebouwd worden, voor de sociale huur, de middenhuur en de vrije sector.”

De gemeente wil dat er 250 tot 300 woningen worden gerealiseerd. “Geen grote twee-onder-een-kapwoningen met een lange oprit, dat kan in Ludinga. Het moet een woonwijk worden met compacte kavels en een stadse sfeer, vergelijkbaar met de binnenstad. “Minder particulier grondbezit, maar meer groen en water in de openbare ruimte.”

Spaak in het wiel
In een eerder stadium was de Spaansen Groep in gesprek met het Bouwfonds BPD als gebiedsontwikkelaar voor het Spaansenterrein. Maar dat had geen positieve uitkomst, vertelt directeur Knook. “Begin dit jaar kwam er een spaak in het wiel. We kwamen er niet uit met voorwaarden en met hoe we het zouden afrekenen aan het eind van de rit.”

Knook hoefde niet actief naar andere kandidaten te zoeken, want intussen hadden zich al meer dan tien ontwikkelaars gemeld met belangstelling voor overname. “Daar zat Harns Invest tussen en Kuin uit Bovenkarspel kennen we ook al jaren, zo zijn we met elkaar in gesprek gekomen.”

Harns Invest en Kuin zijn met bouwprojecten als Nieuw Trebol, het Spoorhuys (achter het station) en Oosterhof (aan de Kimswerderweg) bekende namen in Harlingen. Het Spaansenterrein is inmiddels het vijfde project dat de twee samen doen.

Het terrein is een “unieke inbreidingslocatie”, zegt projectontwikkelaar Reinoud van der Bos van Harns Invest. “Harlingen mag trots zijn dat er binnenstedelijk nog ruimte is voor een geheel nieuwe woonwijk.” Hiervoor wordt een nieuw stedenbouwkundig plan gemaakt samen met Adema Architecten uit Dokkum.

De komende maanden zal op het terrein onderzoek worden gedaan naar omgevingsaspecten en archeologische en ecologische waarden. Ook moet er een saneringsplan worden gemaakt voor de vervuilde bodem en zo’n 25.000 vierkante meter aan beton worden verwijderd.

Omgevingsmanagers
Een duidelijk tijdpad heeft het project nog niet. Voor het nieuwe bestemmingsplan zal in het komende jaar een ruimtelijke procedure worden opgestart volgens de nieuwe Omgevingswet. Via een adviesbureau zijn er twee omgevingsmanagers aangetrokken die omwonenden op de hoogte zullen houden van de vorderingen.

Voordat de bouw kan beginnen, moeten er voor de bewoners aan de Kanaalweg eerst een paar heikele thema’s worden opgelost. Zij kampen met afwateringsproblemen in hun achtertuinen, die aan het Spaansenterrein grenzen.

Ook zijn er nog kadastrale uitdagingen. Door verkaveling is er een rafelige rand ontstaan tussen de achtertuinen van de Kanaalweg en het Spaansenterrein. Om die lijn recht te trekken, heeft Spaansen een aantal omwonenden in een eerder stadium een aanbod tot verkoop gedaan.

“Het is niet zo dat ons aanbod straks ergens in het luchtledige blijft hangen”, verzekerde Knook de aanwezige omwonenden. “Harns Invest en Kuin zijn ervan op de hoogte dat dit nog moet worden afgerond.”

Niet volgens het boekje
Al bijna twintig jaar lang bestaat de wens om het braakliggende Spaansenterrein een woonbestemming te geven. In 2009 kwam de gemeente Harlingen met Spaansen overeen om het terrein in ongesaneerde staat te kopen voor 8,5 miljoen euro.

Later bleek dat de toenmalige wethouder niet volgens het boekje had gehandeld. De rechter oordeelde in 2015 dat bij de deal sprake was van onrechtmatige staatssteun. De koopprijs van 8,5 miljoen was niet marktconform, omdat de waarde van de grond in gesaneerde staat was getaxeerd op 6 tot 6,5 miljoen euro.

Juridisch gesteggel met Spaansen werd tot aan de hoogste rechter voortgezet en heeft de gemeente ettelijke tonnen gekost. Maar het oordeel van de rechter werd in oktober 2020 nog eens door de Hoge Raad bevestigd, waardoor de hele verkoop definitief nietig werd verklaard en Spaansen eigenaar van de grond bleef.

Vorig jaar januari kon uiteindelijk de vredespijp worden gerookt toen de gemeente met Spaansen een schikkingsbedrag van 4,95 miljoen euro overeenkwam.