Harlinger wethouder staat open voor nóg een nieuwe woonwijk: “Ik heb geen ruzie met Klaver”

Nog voordat de nieuwbouw op het Spaansenterrein begint, werkt de gemeente Harlingen alweer aan plannen voor een nieuwe woonwijk. “We zijn bloedserieus”, zegt wethouder Erik de Groot over het uitbreidingsplan voor Ludinga, na jaren van juridisch gesteggel.

Het betreft het zogeheten ‘Artikel 11-gebied’: twee weilandpercelen naast de Noordmeep, aan de oostkant van de wijk Ludinga. Na jarenlang getouwtrek gaf de Raad van State vorige maand projectontwikkelaar Wopke Klaver en de gemeente drie maanden de tijd om een concreet plan uit te werken.

Klaver wil hier al jaren extra woningen bouwen, maar zegt dat zijn plannen steeds zijn gedwarsboomd door de gemeente. In de periode tussen 2008 en 2013 werd volgens Klaver zelfs alle overleg geweigerd, zowel ambtelijk als bestuurlijk.

“Door de handelswijze van de gemeente is er een vertraging ontstaan van twintig jaar en schade door renteverliezen en winstderving op woningen die niet gebouwd konden worden”, stelt de vastgoedontwikkelaar.

Nieuwe regels
In 2015 liet de gemeente aan Klaver weten dat provinciale regels nieuwbouw in het buitengebied niet toelieten. Maar naderhand, tijdens een voorlopig getuigenverhoor, verklaarde een gedeputeerde onder ede dat dit niet het geval was.

De gemeente wees ook Klavers verzoek in 2020 af om het bestemmingsplan voor Ludinga te wijzigen en het maximumaantal van 191 woningen te schrappen. De projectontwikkelaar stapte toen naar de rechter, maar de Raad van State gaf in 2022 de gemeente gelijk.

Wat is er sindsdien veranderd? Dat is de komst van de regionale woondeals, die de woningbouw in de provincie moeten versnellen. In Fryslân moeten er vóór 2030 ruim 17.000 nieuwe huizen bij.

“Als de provincie meer huizen wil, wil ik ruimte om het Artikel 11-gebied te ontwikkelen”, zegt wethouder Erik de Groot. “We hebben daar nu toestemming voor, mits we een concreet plan hebben, inclusief doelgroep en prijsklasse.”

Klaver: 180 woningen erbij
Zo concreet is het plan nog niet. Wat Klaver heeft, is een ruwe schets. De afgelopen tijd drong De Groot herhaaldelijk bij Klaver op aan om een uitgewerkt plan te presenteren. “Ik heb in december nog met hem en zijn dochter geluncht. Toen spraken we over de gebiedsontwikkeling. Maar Klaver gaf toen ook aan dat hij mogelijk weer een juridische procedure wil starten.”

Een al eerder gestarte procedure leidde vorige maand tot een zitting bij de Raad van State in Den Haag. “Is dit schetsje alles?”, vroeg de raadsvoorzitter. Daar konden de rechters niets mee. Klaver moet nu eerst samen met de gemeente alsnog een stedenbouwkundig plan uitwerken. Pas daarna volgt een uitspraak.

“Mijn ambitie is om dit plan binnen drie maanden af te ronden, want zo ingewikkeld is het niet”, zegt De Groot. “Wij willen gewoon bouwen. Op het Spaansenterrein creëren we een compacte wijk met een stedelijk karakter: gestapelde woningbouw en veel openbaar groen. In Ludinga is ruimte voor gezinswoningen, zoals twee-onder-één-kapwoningen met tuinen. Dat past bij een andere doelgroep.”

Vastgoedman Wopke Klaver zegt dat hij kans ziet om hier binnen enkele jaren maar liefst 180 woningen neer te zetten. Hij denkt aan energieneutrale huurwoningen en betaalbare koopwoningen, vanaf 275.000 euro vrij op naam.

“Die zullen als warme broodjes over de toonbank vliegen. Als de gemeente akkoord gaat, kunnen de bouwvergunningen snel worden aangevraagd en zou er misschien nog dit jaar kunnen worden gestart met de bouw.”

Geen persoonlijke strijd
Sinds 2004 heeft Klaver ontwikkelrecht in dit gebied, maar sindsdien raakte hij met de gemeente op tal van fronten geregeld juridisch in de clinch. Of hij daardoor schade heeft geleden, zoals hij zelf stelt, is volgens wethouder De Groot nog maar de vraag. “Klaver vindt van wel, maar de grondprijzen zijn ondertussen ook behoorlijk gestegen. Of hij echt schade heeft, is aan de rechter.”

De Groot benadrukt dat er geen persoonlijke strijd speelt. “Ik heb geen ruzie met Klaver. Sterker nog, we hebben gewoon leuke gesprekken. Ik heb er ook geen moeite mee als een rechter uitspraak doet. Dat is misschien het verschil met mijn voorgangers, die juridische procedures liever vermeden.”

Ook Klaver zegt dat de sfeer is veranderd. “Sinds de komst van Erik de Groot waait er een andere wind en kan er op een normale manier worden gesproken, ook als we het niet eens zijn.”

Bouwvlekken
Behalve het Artikel 11-gebied liggen er ook bouwvlekken langs de Pollendam in de wijk Ludinga. Een deel is in handen van de gemeente, een ander deel van projectontwikkelaar Klaver en woningstichting Accolade. In de oorspronkelijke schetsen is er onder andere ruimte voor appartementencomplexen met vijf bouwlagen.

Maar ook hier ligt de ontwikkeling al jaren stil door juridische conflicten. Wethouder De Groot probeert een oplossing te vinden, maar is afhankelijk van de ruziënde partijen. “Klaver en Accolade willen wel, maar niet met elkaar”, zegt hij. “Ze zijn nog steeds op elkaar aangewezen, omdat ze samen eigenaar zijn van een paar bouwvlekken. Ik ben er al jaren mee bezig, maar het vergt geduld.”

Klaver stelt dat hij wel wil, maar Accolade niet. Hij heeft de woningstichting aangeboden om hun onverdeelde helft terug te kopen. “Zodra een bouwvlek in ontwikkeling komt, wordt die afgerekend. Maar Accolade wil niet verkopen.”

Dat spreekt Accolade tegen. De woningstichting zegt wél bereid te zijn tot verkoop, bij voorkeur aan een onafhankelijke derde partij, zoals De Bouwvereniging in Harlingen. Accolade zegt ook dat zij Klaver heeft uitgenodigd om in onderhandeling te treden en tot een gezamenlijke verkoop te komen.

Daarnaast verwijt Klaver de gemeente dat zij de ontwikkeling aan de Pollendam al ruim tien jaar vertraagt. Hij wijst op het bestemmingsplan van 2014 dat heeft vastgelegd dat er maximaal 191 woningen in Ludinga mogen komen.

Die zijn inmiddels allemaal gebouwd. Toch weigert de gemeente die beperking aan te passen, zonder uit te leggen waarom. Daarmee blokkeert ze verdere woningbouw op deze bouwvlekken.”

De vastgoedontwikkelaar, die inmiddels in de zeventig is, heeft de dagelijkse leiding over zijn bedrijven overgedragen aan zijn dochter, Nina Sophie. “Ik houd me meer op afstand”, aldus Klaver.

Aanvulling 10/03: De reactie van woningstichting Accolade is toegevoegd aan dit artikel.