Harlinger studente wint landelijke prijs met oplossing voor mondproblemen bij ouderen

Hoe kunnen thuiszorgmedewerkers helpen bij mondgezondheidsproblemen bij ouderen? Studente verpleegkunde en wijkverpleegkundige Uilkje van der Schaaf uit Harlingen bedacht een oplossing: de Mondzorgbox. En zij won er meteen een landelijke prijs mee.

De Mondzorgbox is een plastic doos met daarin tandpasta en informatiefolders. Maar naast de logische attributen zitten er een gehoorkap en een bekraste bril in de doos.

Het zijn twee items die medewerkers een idee kunnen geven hoe het is om zorg te krijgen als je minder ziet of hoort.

“Het kan heel intimiderend zijn als iemand ineens met een tandenborstel zo dichtbij je komt, als je niet alles meer ziet”, legt Van der Schaaf uit. Door het zelf te ‘zien’ snappen de medewerkers in één keer hoe het voor de cliënten is, en kunnen ze hun eigen werkwijze aanpassen.

Drempel om hulp te vragen
Zo’n 80 procent van de ouderen die worden opgenomen in een verpleeghuis, heeft problemen met de mondgezondheid. Ouderen voelen vaak een drempel om om hulp te vragen, en medewerkers van de thuiszorg weten niet altijd goed hoe ze mondgezondheidsproblemen moeten aanpakken.

Met de Mondzorgbox kunnen thuiszorgverpleegkundigen beginnende gezondheidsproblemen signaleren en aanpakken. De problemen met mondgezondheid beginnen namelijk vaak al voordat mensen in het verpleeghuis terechtkomen. Zo worden grotere problemen in de verpleeghuizen voorkomen.

Linet Weening is mondhygiëniste en heeft onderzoek gedaan naar mondzorg bij ouderen. Ze vindt het moeilijk om een duidelijk antwoord te krijgen op de vraag waarom het slecht is gesteld met de tanden van ouderen.

Het ligt niet alleen maar aan de kennis van de medewerkers van de thuiszorg. Volgens haar zijn het verschillende zaken die tegelijk spelen, zo zegt ze: “Ouderen die thuiszorg krijgen, zijn soms niet meer mobiel, en daar merk je dus dat er een drempel is om naar de tandarts te gaan.”

Hele opgave
Dirk de Keyzer uit Harlingen kan daarover meepraten. Hij zit sinds vier jaar in een rolstoel. Hij heeft een ongeluk gehad en heeft daardoor een dwarslaesie opgelopen, zelfstandig tandenpoetsen zit er voor hem niet in, en een bezoek aan de tandarts is een hele opgave.

“Ik moet alles vanuit m’n wagentje doen, dus ik moet ook bij de tandarts bijna horizontaal naar binnen gebracht worden. Of ik moet tussen de instrumenten in plekje manoeuvreren, en dat is niet leuk.”

En Weening ziet ook problemen bij de tandartsen zelf. “We zien bijvoorbeeld dat tandartsen vol zitten, en dat er dus ook niet altijd plaats is. Daarnaast zijn kosten een probleem.”

Vanwege haar ‘innoverende manier van denken’ heeft Van der Schaaf de landelijke mondzorgprijs gewonnen van de Nederlandse Vereniging voor Gerodontologie. Met het winnen van de prijs, waaraan ook een geldbedrag is gekoppeld, kan Van der Schaaf een deel van de boxen bekostigen.

Droom voor de toekomst
De Mondzorgboxen worden nu voorlopig gebruikt bij Thuiszorg Het Friese Land, waar bedenkster Van der Schaaf werkt. Maar Van der Schaaf denkt al verder.

Het liefst zou ze uitbreiden naar alle thuiszorgmedewerkers in de provincie. “Het zou heel mooi zijn als andere organisaties het ook oppakken, en dat er zo meer aandacht komt voor de mondzorg.”